به ناوي خواي گه وره
............(كه تان)............
خواردني رۆني كه تان بۆ هه وكردني ريخۆله باريكه و ميزه لدان و گورچيله
گه ليێ سوود به خشه ، خواردني تۆوه كه ي به ووشكي بۆ ميزكردن و بريني
گورچيله و ميزه لدان باشه .
تۆوي كه تان بكوته و
هه ويرێكي ليێ پيك بيێنه
و بيخه ره سه ر دومه ل زوو ئه يگه يه نيێت و ده رگاي ده كات .
...........(گيلاخه).............
خواردني ئاوي گيلاخه ده رماني هه لامه ته و ده نگي نوساو به رده دات خوێن پاك ده كاته وه تواناي له ش زياد ده كات .
............( گيلاس )............
گيلاس فيتامين(A,B,C,D)ي تيدايه ، سنگ نه رم ده كات ، ترشي خوێن ديێنيته خوارێ ، ره واني و دل تيك چوون و پژمين و هه وكردن كه م ده كاته وه ، كاكلي گيلاس
له گه ل رازيانه تيكه ل كه بۆ
به ردي گورچيله و ميزه لدان باشه خواردني سيێ ﮊه مه دواي نان خواردن .
.............( ميخه ك )...........
ميخه ك بخرێته سه ر دداني كلۆر ئازاره كه ي لا ده بات. هه روه ها خۆشترين بۆن بۆني ميخه كه ، هه ر له به ر ئه و بۆنه خۆشه يه خانماني كورد له گه ل مورودا ئه يهۆننه وه و ئه يكه نه مليان تا
بۆنيان خۆش بيت .
.............( ماش ).............
ماش بۆ سه ر ئيشه ي توند ده رمانه ، ئاوي ماش تا و كوخه ئارام ده كاته وه . به هۆي هه بووني فيتامين (A,B) له ماشدا به هيێزكه ري بينايي و ده ماره . سوودي بۆ
خروكه سپييه كاني خوێن هه يه ، خواردني ماش مروف لاواز ده كات به مه رجيێك به رده وام بيخۆيت ..
سووده كاني ماش :
* بۆ ئه و كه سانه ي زوي هه لده چن ماش خواردنيكي باشه و يارمه تيده ريشه بۆ باشتركردني باري ته ندروستي بۆ ئه وكه سانه ي دووچاري زه ردوويي بوون.
* خواردني ماشي كولاو بۆ ئه وانه ي دووچاري په له ي سه ر پيست ، ئاوله ، سورێﮊه
بوون به كه لكه .
* خواردنێكي ميز ئاوه ره و ئه وه ش يارمه تيده ره بۆ فرێداني ﮊه هري ناو له ش .
* خواردني ماش بۆ چاره سه ركردني نزگه ره ي درێﮊ خايه ن به كه لكه .
* ئامۆﮊگاري ئه و دايكانه ده كرێت كه شير ئه ده ن ، بۆ زياد بووني شيره كه يان ماش بخۆن له به ر ئه وه ي كاريگه ري باشي له سه ر زياد بووني شير هه يه .
* ماش چاره سه ري قه بزي و ره وانيشه ، ئه گه ر ماشي له توێكل دامالدراو بخورێت ئه وا قه بزي يه كه نايه ليت و
گه ر به توێكليشه وه بيخۆريت چاره سه ري سكچوون ده كات .
* ماش هيێور كه ره وه و ئازار شكيێني ئازاري مايه سيري و سپله .
* ماش باشترين خواردنه بۆ ئه و كه سانه ي دووچاري كوخه و قورگك ئاوسان هاتوون .
* ماش به هيێزكه ري ده ماره كان و تواناي بينينه ، له به ر ئه وه ي فيتامينه كاني (A,B) ي تيدايه .
* ماش كوخه و تا ليێهاتن ئارام ده كاته وه ، چاره سه رێكي باشي ئاوكردني لوته ، هه روه ها بۆ سه ر ئيێشه ي توند و ئازاري گورچيله ش كه لكي زۆري هه يه .
* ماش چه ند بيخۆريت قه له و نابيێت هه ر بۆيه ئه توانرێت بوترێت كه بۆ لاواز كردن ماش خواردنێكي باشه گه ر ليستي به رنامه ي خولاوازكردندا دابنرێت .
.............( هه نار )............
توێكل و گولي هه نار به كاردێت بۆ ده رماني گه ده ، ده نكه هه نار بۆ ﮊناني بيێزووكه ر و مندالي ئيفليج
باشه ، هه ناري ترش بۆ كوشتني كرمي ريخۆله به كه لكه ، توێكلي هه نار ده سوتيێنرێت و ده يكه ن به سه ر برينه وه زوو چاك ده بيێته وه . هه نار فيتامين (A,B,c,D)ي تيدايه . بۆ گه شه ي مندال و رشانه وه به سووده .
ئه گه ر رۆﮊي( ٣ )دانه بخورێت سيێ ﮊه مه بۆ ماوه ي (١٣)رۆﮊ باشترين ده رمانه بۆ نه خوشيه كاني (گه ده و ئيلتيهابات و دوانزه گرێ
و قولن و دله كزي) ئه گه ر سيێ ﮊه مه ئاوه كه ي بخۆيته وه بۆ ماوه ي (١٤) رۆﮊ ، بۆ نه خۆشي فايرۆسي جگه ر به كه لكه و ، گه رمي جگه ر سارد ده كاته وه و دليش به هيێز ده كات زۆر به سووده بۆ سكچوون ئه گه ر سيێ ﮊه مه بيخۆريت بۆ ماوه ي(١٢) رۆﮊ ئاوي هه نار ئه گه ر بكوليێنرێت و له گه ل هه نگوين تيێكه ل بكرێت ،
وه ك مه رهه م بۆ هه وكردني چاو (ئيلتيهابات) رۆﮊي (٣) جار تيێكه ل بكرێت بۆ ماوه ي (١٤) رۆﮊ
به يارمه تي خواي په روه ردگار چاك ده بيێته وه .
هه نار خواردن لابه ري رشانه وه يه ئه گه ر رۆﮊي سيێ دانه بخۆريت بۆ ماوه ي (٧) رۆﮊ زۆر به سووده بۆ كيێشه ي ميزكردن ئه گه ر به به رده وامي بيخۆريت .
..........( هه رميێ )...........
ئه وكه سانه تووشي په ستاني خوێن بوون با هه رميێ زۆر بخۆن ، بۆ ئازاري
گورچيله زۆر باشه ، هه رميێ فيتامين (A,B,C)ي تيێدايه ، هه روه ها خاوه ني ئاسن و كالسيوم و فسفور و مه گنسيوم و پوتاسيومه .
...........( وه نه وشه ).........
خواردني ئاوي وه نه وشه بۆ ﮊانه سك و فرێداني به لغه م باشه ، هه روه ها بۆ سه ر ئيێشه و كوخه به كه لكه .
............( هيێلكه )...........
زۆر سوود به خشه ..هه موو به يانييه ك دوو هيێلكه بوخرێت ، زۆر به سووده بۆ له ش له گه ل شه ربه تي پرته قال .
............(كه تان)............
خواردني رۆني كه تان بۆ هه وكردني ريخۆله باريكه و ميزه لدان و گورچيله
گه ليێ سوود به خشه ، خواردني تۆوه كه ي به ووشكي بۆ ميزكردن و بريني
گورچيله و ميزه لدان باشه .
تۆوي كه تان بكوته و
هه ويرێكي ليێ پيك بيێنه
و بيخه ره سه ر دومه ل زوو ئه يگه يه نيێت و ده رگاي ده كات .
...........(گيلاخه).............
خواردني ئاوي گيلاخه ده رماني هه لامه ته و ده نگي نوساو به رده دات خوێن پاك ده كاته وه تواناي له ش زياد ده كات .
............( گيلاس )............
گيلاس فيتامين(A,B,C,D)ي تيدايه ، سنگ نه رم ده كات ، ترشي خوێن ديێنيته خوارێ ، ره واني و دل تيك چوون و پژمين و هه وكردن كه م ده كاته وه ، كاكلي گيلاس
له گه ل رازيانه تيكه ل كه بۆ
به ردي گورچيله و ميزه لدان باشه خواردني سيێ ﮊه مه دواي نان خواردن .
.............( ميخه ك )...........
ميخه ك بخرێته سه ر دداني كلۆر ئازاره كه ي لا ده بات. هه روه ها خۆشترين بۆن بۆني ميخه كه ، هه ر له به ر ئه و بۆنه خۆشه يه خانماني كورد له گه ل مورودا ئه يهۆننه وه و ئه يكه نه مليان تا
بۆنيان خۆش بيت .
.............( ماش ).............
ماش بۆ سه ر ئيشه ي توند ده رمانه ، ئاوي ماش تا و كوخه ئارام ده كاته وه . به هۆي هه بووني فيتامين (A,B) له ماشدا به هيێزكه ري بينايي و ده ماره . سوودي بۆ
خروكه سپييه كاني خوێن هه يه ، خواردني ماش مروف لاواز ده كات به مه رجيێك به رده وام بيخۆيت ..
سووده كاني ماش :
* بۆ ئه و كه سانه ي زوي هه لده چن ماش خواردنيكي باشه و يارمه تيده ريشه بۆ باشتركردني باري ته ندروستي بۆ ئه وكه سانه ي دووچاري زه ردوويي بوون.
* خواردني ماشي كولاو بۆ ئه وانه ي دووچاري په له ي سه ر پيست ، ئاوله ، سورێﮊه
بوون به كه لكه .
* خواردنێكي ميز ئاوه ره و ئه وه ش يارمه تيده ره بۆ فرێداني ﮊه هري ناو له ش .
* خواردني ماش بۆ چاره سه ركردني نزگه ره ي درێﮊ خايه ن به كه لكه .
* ئامۆﮊگاري ئه و دايكانه ده كرێت كه شير ئه ده ن ، بۆ زياد بووني شيره كه يان ماش بخۆن له به ر ئه وه ي كاريگه ري باشي له سه ر زياد بووني شير هه يه .
* ماش چاره سه ري قه بزي و ره وانيشه ، ئه گه ر ماشي له توێكل دامالدراو بخورێت ئه وا قه بزي يه كه نايه ليت و
گه ر به توێكليشه وه بيخۆريت چاره سه ري سكچوون ده كات .
* ماش هيێور كه ره وه و ئازار شكيێني ئازاري مايه سيري و سپله .
* ماش باشترين خواردنه بۆ ئه و كه سانه ي دووچاري كوخه و قورگك ئاوسان هاتوون .
* ماش به هيێزكه ري ده ماره كان و تواناي بينينه ، له به ر ئه وه ي فيتامينه كاني (A,B) ي تيدايه .
* ماش كوخه و تا ليێهاتن ئارام ده كاته وه ، چاره سه رێكي باشي ئاوكردني لوته ، هه روه ها بۆ سه ر ئيێشه ي توند و ئازاري گورچيله ش كه لكي زۆري هه يه .
* ماش چه ند بيخۆريت قه له و نابيێت هه ر بۆيه ئه توانرێت بوترێت كه بۆ لاواز كردن ماش خواردنێكي باشه گه ر ليستي به رنامه ي خولاوازكردندا دابنرێت .
.............( هه نار )............
توێكل و گولي هه نار به كاردێت بۆ ده رماني گه ده ، ده نكه هه نار بۆ ﮊناني بيێزووكه ر و مندالي ئيفليج
باشه ، هه ناري ترش بۆ كوشتني كرمي ريخۆله به كه لكه ، توێكلي هه نار ده سوتيێنرێت و ده يكه ن به سه ر برينه وه زوو چاك ده بيێته وه . هه نار فيتامين (A,B,c,D)ي تيدايه . بۆ گه شه ي مندال و رشانه وه به سووده .
ئه گه ر رۆﮊي( ٣ )دانه بخورێت سيێ ﮊه مه بۆ ماوه ي (١٣)رۆﮊ باشترين ده رمانه بۆ نه خوشيه كاني (گه ده و ئيلتيهابات و دوانزه گرێ
و قولن و دله كزي) ئه گه ر سيێ ﮊه مه ئاوه كه ي بخۆيته وه بۆ ماوه ي (١٤) رۆﮊ ، بۆ نه خۆشي فايرۆسي جگه ر به كه لكه و ، گه رمي جگه ر سارد ده كاته وه و دليش به هيێز ده كات زۆر به سووده بۆ سكچوون ئه گه ر سيێ ﮊه مه بيخۆريت بۆ ماوه ي(١٢) رۆﮊ ئاوي هه نار ئه گه ر بكوليێنرێت و له گه ل هه نگوين تيێكه ل بكرێت ،
وه ك مه رهه م بۆ هه وكردني چاو (ئيلتيهابات) رۆﮊي (٣) جار تيێكه ل بكرێت بۆ ماوه ي (١٤) رۆﮊ
به يارمه تي خواي په روه ردگار چاك ده بيێته وه .
هه نار خواردن لابه ري رشانه وه يه ئه گه ر رۆﮊي سيێ دانه بخۆريت بۆ ماوه ي (٧) رۆﮊ زۆر به سووده بۆ كيێشه ي ميزكردن ئه گه ر به به رده وامي بيخۆريت .
..........( هه رميێ )...........
ئه وكه سانه تووشي په ستاني خوێن بوون با هه رميێ زۆر بخۆن ، بۆ ئازاري
گورچيله زۆر باشه ، هه رميێ فيتامين (A,B,C)ي تيێدايه ، هه روه ها خاوه ني ئاسن و كالسيوم و فسفور و مه گنسيوم و پوتاسيومه .
...........( وه نه وشه ).........
خواردني ئاوي وه نه وشه بۆ ﮊانه سك و فرێداني به لغه م باشه ، هه روه ها بۆ سه ر ئيێشه و كوخه به كه لكه .
............( هيێلكه )...........
زۆر سوود به خشه ..هه موو به يانييه ك دوو هيێلكه بوخرێت ، زۆر به سووده بۆ له ش له گه ل شه ربه تي پرته قال .