ژاراوه زانيارى گشتى له لايه ن عمر ايذدخواه

هل تريد التفاعل مع هذه المساهمة؟ كل ما عليك هو إنشاء حساب جديد ببضع خطوات أو تسجيل الدخول للمتابعة.

кцгdIsтдп


    حكومه ته كه ى شيخ مه حمود

    عمر خالید عسمان
    عمر خالید عسمان
    Admin


    Hejmara Nûçeyan : 329
    Join date : 24/10/2009
    Age : 32
    Welat : iraq

    حكومه ته كه ى شيخ مه حمود Empty حكومه ته كه ى شيخ مه حمود

    مُساهمة  عمر خالید عسمان الإثنين مايو 30, 2011 2:59 pm

    جيامحمداحمد:

    بةردةوامى كيَشةى نيوان شيَخ محمود و ئينطليزةكان:
    دواى ئةوةى شيَخ محمود لةضةن روويةكةوةنيطةرانى خوَى بةرامبةر ئينطليزةكان دةربرِى.بةلَام بةريوةبردن و حوكمدارى كردنى شارى سليَمانى لةورِوَذانةدا كاريَكى ئاسان نةبوو.ضونكة طةليَك بيروراى جياواز ثةيدابووبوو.سةرةراى سياسةتى ئزدواجى ئينطليزةكان بةرامبةر بة شيَخ محمود و ناوضةكة،ئةمة لةلايةكةوة لةلايةكى ترةوةحوكمدار(شيخ محمود )كةسيَكى كةم ئةزموون و نوىَ بوو لةبوارى سياسةت و حوكمرِانيدا ،سةرةراى نةبوونى راويذكار(دةستيار)ى زيرةك بةثيضةوانةوةكومةلة كةسيكى دوطمةو دةسةلات خوازوو ثةرذوةندى خوازبوون.ئةمانة كاريطةري نيطةتيظيان هةبوو تاوةكو ثاسيظ. ئةمانة خوينةوارةكانى ئةو سةردةمة بة( فةرمةسوَن،خافية،شاطردى شةيتان)ناودةبرد.
    ميجةرسوون دايكى ئاذاوةلةناوضةكة:
    بةهووى ئةوةى نوئيل طواسترايةوةوميجةر سون خراية جيطةى ئةمةلةكاتيكدا نويل بةدوَستى كورد باسدةكرا.تةنانةت لةنيَو بةرثرسة ئينطليزةكان بة(لوَرانسى كورد)ناويان دةبرد.دةيان ووت نويل تةرف طيرى دةكات بوَكوردةكات.بوَية طواستيانةوةميجةر سونيان دانا لةجيَطةى.لةطةلَ هاتنى سون ئاذاوةدرووست بوو بةوةى ثةيوةندى كردبةوكةسانةى كةناحةزى شيَخ محمود بوون تارِادةيةكى سةركةوتووبوو.
    يةكيَك لةوكيَشة سةرةكيانةى لةنيَوان شيخ محمود و ئينطليزةكان بوو ئةوةبوو كة ئينطليزةكان دةيان ويست سنورى جوطرافى دةسةلَاتى شيخ محمود كةم بكةنةوة زوَر ديارى كراوبيَت،دةست خستنة ناوكاروبارى ئيداريةوة ئةطةرضى بةشيَوازى (ماتريومونالى)خزمايةتى داريذرابوو.ئةمةش جيَطاى قبوولَ كردن نةبوولةلايةن شيخ محمودةوة .بةهوَى ئةوكةسانةوة حكومةتةكةى شيخ محمود نةيتوانى بةردةوام بيَت. بوَية هةردوولا كةوتنة خوَيان بورووبةرووبونةوةى يةكتر.
    ناكوَكيى طةيشتة ئاستى بةكارهيَنانى ضةك:
    بةهوَى ئةوةى كةسة جل خورةكان لةدةورى شيَخ محمود بوون، بوونة مايةى درووست بوونى ئالوَزى لةطةلَ ئةوكةسانةى ثلةدارى سةربازى بوون بوَية لةناوضةكانى تر هةركةس دةطةراناوة. هةموويان دةضوونة رِيزى سوثاى ليظى يةوةئةطةرضى دةوترا لةذيَر فةرمانِرةواى (شيخ قادر)ة.بةلاَم لةرِاستيدا (دانيلنس)سةرثةرشتى دةكرد. ئينطليزةكان كةوتنة خويان بولةباربردنى دام ودةزطاى حكومةتةكةى شيخ محمود ئينطليزةكان بةدركيَك لةريطةى خويانيان دةبينى.ضةند هةولَيَكيان دا بوكةمكردنةوةى نفوزى.لةوانة هانى خةلكى رانيةيان داتاوةكو دذى شيخ محمود خوثيشاندان بكةن دواتر هةرلةلايةن ئينطليزةكان داواكرا ئةوكةسانة لةسةركارلابدات كة لةوخوثيشاندانة بةشداربوون.دواى ضةندين كارى تر لةناوشارةكانى تر بةتايبةت سليَمانى. شيخ محمود برياريدا دةستى ئينطليزةكان لةناوسليمانى ببرىَ.دواى رووبةرروبونةوةى سوثاى شيخ محمود بةسةركردايةتى(محمودخانى دزلى)ثةلامارى بارةطاى(طرينهاوس)ى دا سةرجةم فةرمانبةرانى طرت،بةلام ئازادى كردن بةهيض شيوةيةك ئازارى نةداون ئةوانيش بريتيبوون(ميجةرطرينهاوس،كاثتن دوطلاس،كاثيتن هولت،كاثتن رايت،ميجةر دانلس،شكوفيَل).
    كوتا شةرى شيخ محمود و ئينطليزةكان :
    لةبةرامبةر ئةم كارةى ئينطليزةكان خوَيان تةياركرد بو هيَرش كردنة سةر شيخ محمود .شيخيش خوَى بوبةرطرى ئامادةكرد.لةدواى تيَكشانى ئينطليزةكان لةتاسلوجة. ئينطليزةكان بةسةركردايةتى (فرايزةر)فةرماندةى فيرقةى 18بوو لةمووسلَ برِياريدا بةرةوةكةركوك هيَزى ئينطليزةكان بجولَيَنىَ ئةوهيَزة ناونرا(هيَزى كوردستانى جنوبى)لة ناوةراستى مانطى حوزةيرانى 1919 لة ضةمضةمالَ كوبوونةوة لة حالةتى ئامادةباشيدابوون.لةو كاتةشدا هيزةكان شيخ محمودكة ذمارةيان(300)ضةكداربوو لةدةربةندى بازيان خويان قايم كردبوو،بةوثيةى دةربةندى بازيان شوينيَكى سةختة وقايمة.لة17ى مانطى حوزةيرانى1919هيزى ئينطليزةكان بةهيرش كردن بةرةو دةربةندى بازيان دةستى ثيكرد.لةو كاتةداهيزةكانى شيخ محمود لةتاكتيك و شيوازى ئينطليزةكان شارةزايان نةبوو بوية نةتوانراوةبةرطرى بكةن بةخةستى توشى شكستى هاتن.لةو شةرةدا( 48)كوذراو (100)بريندارو ديليان هةبوو،شيخ محمود خوى لةطةل (شيخ غةريب)براىلةديلةكان بوون.ئةم شةرةبةشةرى بةردةقارةمانيش ناودةبرىَ. دواتر رةوانةى بةغداد كران .بةمةش كوتاى بةيةكةمين حوكمدارى شيخ محمود هات لةسليمانى كة(7)مانط و يةك رووذى خاياند.ئةوةى جيطة باسة دواتر دادطاى كرا شيخ محمود بة عيدام مةحكوم كرا دواتر طوَرا بودورخستنةوةى بو دورطةى ئاندمان لةهندستان.
    *
    ئايا دةكرا شيخ مةحمود بةشوازيَكى تر رِةفتارى لةطةلَ ئينطليزةكان بكرداية وةزعمان لةئيَستا باشتر نةبوو....؟
    د.كمال مةزهةر لةطوظارى شةقام لةسةر ئةمة ثرسيارة ئةدوىَ ئةلىَ"ئةوايانةزانم بةلَام شيخ محمود دةبواية بةربةركانيَي ئينطليزى نةكردبوواية ضونكة وابزانم ئينطليز لةوروذطارةدا هيض نةبى كوردى باشور واتة كوردى عيراق وةزعيا باشتر دةبوو".
    سةرضاوةكان:
    ئاكوعبدالكريم شوانى:شارى سليمانى1918_1932.
    عةتا قةرةداخى:طوتارى ناسيَوناليزمى كوردى، بةرطى يةكةم.
    لازاريف:ميَذووى كوردستان.وةرطيرانى وشيار عبداللةسةنطاوى.
    حسين مةدةنى:كوردستان لةنيوستراتيذى دةولَةتان.بةرطى يةكةم .
    فازيل كةريم: شارى سليمانى ململانيَى طروثة كومةلايةتيةكان1820_1920.
    طوَظارى شةقام .ذمارة_151

      الوقت/التاريخ الآن هو الجمعة مارس 29, 2024 7:24 am